Page 30 - incirliovaweb
P. 30
l8 1. BÖLÜM CHAPTER 1 A World Cultural Heritage: Anatolian Camel Dealing Culture and Camel Wrestles
1. KÜLTÜREL BİR MİRASIN KÖKENLERİ 1. ORIGINS OF A CULTURAL HERITAGE
1.1. Türk Kültüründe Devenin Yeri ve 1.1. The Place and Importance of Camels
Önemi in the Turkish Culture
İnsanların develeri evcilleştirmesi günümüzden 5 bin yıl öncesi- The domestication of camels by human beings dates back to 5
ne uzanır. İlk olarak ‘Orta Asya’nın iki hörgüçlü Bactrian deve- thousand years earlier than the present time. First ‘the two-humped
leri’ M.Ö. üçüncü binyılda evcilleştirilmiştir. Daha güneyde de Bactrian camels of Central Asia’ were domesticated in the third
‘Arabistan’ın tek hörgüçlü dromeder develeri’ evcilleştirilmiştir millennium BC. ‘The one-humped dromedary camels of Arabia’
(Findley, 2005:24). Türklerin develerle ilgilenmesinin kökeni were domesticated in the further south (Findley, 2005:24). The
Orta Asya’da oluşturdukları kültürün derinliklerine uzanmak- origin of the interest of Turks in camels dates back to the depths of
tadır. Bu kültürde atın önemli rolünün yanı sıra devenin varlığı the culture they formed in Central Asia. The presence of camels is
da bilinmektedir. Uluğ-Namazgahtepe’de (Batı Türkistan-Orta also known besides the significant role of horses in this culture. The
Asya) yapılan kazılarda M.Ö. 2250’ye tarihlenen buluntular ara- finds dated to 2250 BC during the excavations carried out at Uluğ-
sında deve kemikleri de vardır. Yine, Ordos bölgesinde ortaya çı- Namazgahtepe (Western Turkistan, Central Asia) also include camel
karılan ve Hun Türklerine ait olan eserlerde de deve resimleri yer bones. In addition, the artifacts unearthed in the Ordos region and
almaktadır (Gönüllü, 1991:20). İslamiyet öncesi Türklerin inan- belonging to the Hun Turks contain images of camels too (Gönüllü,
cında buğra (erkek deve), ejder ve yırtıcı kuş gibi bir kahraman 1991:20). In the faith of pre-Islamic Turks, the buğra (a male camel)
ongunuydu. Özellikle erkek deve, İslamiyet öncesi Türklerin used to be a heroic totem like a dragon and a bird of prey. Especially
inancında kült ve totemik bir hayvandı (Öngel, 2001:378). Nite- the male camel used to be a cult and totemic animal in the faith of
kim Orta Asya uygarlıklarında ve göçebe toplumlarda develerin pre-Islamic Turks (Öngel, 2001:378). Likewise, just like the distinct
ayrı bir yere sahip olması gibi, develerle uğraşanların da bunu bir place of camels in the Central Asian civilizations and in nomadic
ayrıcalık olarak değerlendirdiği anlaşılmaktadır. Örneğin Moğol societies, it is understood that those who were engaged in camels
İmparatorluğu’nda büyük bir rol oynayan Calayır kabilesi, diğer also considered this a privilege. For instance, the Calayır tribe, which
boyları küçük görmekteydi. Çünkü geçmişte Uygur Kağanlarının played a profound role in the Mongol Empire, used to look down on
the other clans. Regarding this superiority of theirs, they deemed it a
